آسیب های تاخیر در انتخاب مدیر کل میراث فرهنگی اصفهان - علی آباد جدید

حدود شش ماه از انتصاب سرپرست برای اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان و حدود دو هفته از سفر عزت الله ضرغامی به اصفهان می گذرد، اما همچنان خبری از انتصاب مدیرکل برای مهمترین استان وزارتخانه میراث فرهنگی نیست. مدیرکلی که به نظر می رسد انتخاب آن تبدیل به گره ای کور برای مسئولان استانی و وزیر میراث فرهنگی شده و قصه آن سر دراز دارد.

حالا این تعلل در انتخاب مدیرکل آهسته آهسته تأثیر خود را در بخش های مختلف توریستی نیز نشان داده و بعضی از حوزه های این صنعت در استان اصفهان از این تأخیر متضرر شدند. پیرامون آسیب های تاخیر در انتخاب مدیر کل میراث فرهنگی اصفهان خبرنگار با علی وشمه، استاد گروه توریستی و موزه داری دانشگاه هنر اصفهان گفت وگویی داشته که در ادامه مشروح آن آمد:

فرایند انتخاب مدیرکل برای میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی استان اصفهان طولانی شده، به نظر شما این طولانی شدن فرایند چه آسیبی به توریستی استان وارد نموده است؟

عدم انتخاب مدیرکل برای اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان ضرر بسیار زیادی تا به امروز بر برنامه های توریستی این استان گذاشته است. البته ناگفته نماند که سرپرست فعلی این اداره کل نیز فرد بسیار باسابقه و باتجربه ای در حوزه کاری خودش است، اما طبیعتاً عنوان سرپرست به معنای مدیریت موقت است و از نظر قانونی و حتی روانی امکان تغییرات قابل توجه و اجرای برنامه های کلان و حتی میان مدت را از افراد می گیرد.

شهر اصفهان به عنوان یکی از مهمترین قطب های توریستی ایران و جز لاینفک میراث فرهنگی و صنایع دستی این مرز و بوم است. میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی ایران بدون شهر اصفهان قابل تعریف نیست. بنابراین طولانی شدن فرایند انتخاب مدیرکل برای این مجموعه به ضرر این سه حوزه است و هرچه سریع تر انتخابی باید صورت بگیرد.

جدا از بحث انتخاب مدیرکل برای اصفهان، یکی از مهمترین نقدها به وزارت میراث فرهنگی، انتخاب مدیران این سازمان در دوره مدیریت تازه است. افرادی که در چند ماه اخیر برای مسئولیت های مهم وزارتخانه حکم دریافت کردند، به نظر نمی رسد در این حوزه کار زیادی انجام داده باشند و نمونه آن انتصاب مدیر موزه فرش و مدیر موزه ملی است که با نقدها بسیاری همراه بود.

به اعتقاد شما مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

برخلاف بسیاری از صاحب نظران در حوزه های سه گانه وزارت میراث فرهنگی اعتقاد دارم که مدیران ارشد این وزارتخانه به واسطه ذات و سرشت میراث فرهنگی و توریستی باید از مدیران باتجربه انتخاب گردد. مدیرکل نیز باید یک فرد کارکشته با حداقل اطلاعات در زمینه های میراث، توریستی و صنایع دستی باشد که مختصات این حوزه ها لمس نموده باشد. از این روی کسی که صرفاً در حوزه توریستی یا صنایع دستی کار نموده و دانش داشته باشد، نمی تواند تمام حوزه های این اداره کل را زیر یک چتر جمع آوری کند. اگرچه مدیر باید حداقل سواد لازم را داشته باشد، اما اعتقاد دارم تجربه نسبت به علم در مدیریت میراث فرهنگی، توریستی و صنایع دستی ارجحیت دارد.

یعنی مدیرکل با تجربه با معاونانی جوان؟

مدیرکل باید با تجربه باشد و بازوهای اجرایی توانمند و جوانی برای خود برگزیند. معاونان و بخش های تخصصی را باید دست جوانان سپرد، زیرا آنها با ایده های نو باعث پیشرفت و باعث چابک سازی سازمان می شوند. سخت گیری و حساسیت در اصفهان نسبت به همه شهرهای دیگر بیشتر است و این اتفاق به علت حساسیت بالای میراث فرهنگی و توریستی در اصفهان است. با این حال زیاد از حد شدن این بروکراسی های اداری باعث دل سردی صاحبان ایده، متخصصان و سرمایه گذاران می گردد.

از طرفی باید یک پالایش و پیرایشی در سیستم اداری میراث فرهنگی رخ دهد و این سازمان چابک گردد، باید مدیرانی انتخاب شوند که با جرأت و جسارت تصمیم گیری نمایند و کارها را پیش ببرند. هنوز شیوه کار در تمامی ادارات کل میراث فرهنگی از جمله اصفهان به کل کلاسیک اجرا می گردد.

بیشترین مسائلی که در این مدت با آن در فعالیت های توریستی روبرو بودید، چه بوده است؟

بیشترین مسائل در حوزه تبلیغات است. باعث تأسف است که وزارت عریض و طویل میراث فرهنگی در سایت و بخش های زیر مجموعه خود یک فیلم با کیفیت برای معرفی ایران وجود ندارد که فعالان توریستی از آن استفاده های تبلیغاتی نمایند. بسیاری از فعالان توریستی از جمله راهنمایان و آژانس داران احتیاج به اقلام تبلیغاتی قوی نظیر کلیپ و فیلم دارند که بدون مشکل قانونی در اختیار آنها قرار گیرد. اما وزارت میراث فرهنگی و سازمان ها و ادارات مختلف آن تا به امروز چنین اثری فراوری نکردند.

این مسائل و مسائل با ورود نیروی های جوان و خوش فکر که تحصیلات تخصصی در زمینه هایی مثل توریستی دارند، می تواند رفع گردد. شرایط توریستی در اصفهان و ایران در مقیاس کارهای تبلیغاتی و زیرساختی در توریستی دنیا بسیار عقب افتاده، حداقل کار تبلیغاتی که وزارت میراث فرهنگی میتوان انجام ساختن یک فیلم تبلیغاتی با کیفیت بالا و در اختیار قرار دادن آن به فعالان توریستی است. افرادی که با بازاریابی نوین و رسانه های مجازی تازه آشنا باشند در بدنه وزارت میراث فرهنگی و ادارات کل آن وجود ندارد.

تا به امروز و براساس شنیده ها گزینه های مختلفی برای قرار گرفتن در سمت مدیرکل میراث فرهنگی اصفهان بیان شدند، آیا این گزینه ها با ویژگی هایی که شما بیان کردید، تطابق دارند؟

با دیدگاهی که پیش تر مطرح کردم مبنی بر اینکه کسی که جسارت داشته باشد و بتواند تغییرات بنیادین در ساختار اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان انجام دهد، گزینه ای با ویژگی های مطلوب در بین افراد مطرح شده ندیدم. به نظر می رسد که گزینه های با تحولی خواهی و قدرت بیشتر احتیاج است که وارد اداره کل شوند و شاکله آن را تغییر بدهند.

اگر اصفهان بعضی بناهایی که برای توریست کشش ایجاد کردند مثل چهلستون و نقش دنیا را بگیرند، چیزی باقی نمی ماند که بگوییم این هنر مدیران برای جذب توریست بوده است. در بعضی از مقاصد که المان کشش حداقلی وجود دارد، مدیران با برنامه های تبلیغاتی و زیرساختی برای این المان هویت سازی و اقدام به جذب توریست می نمایند. اما در اصفهانی اگر اداره کل میراث فرهنگی تعطیل گردد هم به واسطه بناها توریست وارد این شهر می گردد. اصفهان را یکی از زیباترین شهرهای دنیا اسلام می دانند و با این ظرفیت مدیریت توریستی در آن مغفول مانده است.

یعنی مدیرکل تازه باید تغییرات بنیادین ایجاد کند؟

کسی باید در رأس اداره کل میراث فرهنگی اصفهان قرار گیرد که توانایی به هم زدن میدان و تعریف یک چیدمان تازه را داشته باشد. اگر مدیری به سمت محورهایی به جز بناهای شناخته شده اصفهان حرکت کند، مدیری است که با فکر وارد گود شده است. در حالی که کسانی که صرفاً درباره گذراندن امور عادی و روزمره میراث اصفهان مثل بازسازی بناهای شاخص و غیره صحبت می نمایند، نمی توانند تفاوت اساسی در این اداره کل رقم بزنند؛ زیرا این صحبت ها حرف تازه ای نیست و هرکسی مسئولیت مدیرکلی باید به این امورات بپردازند.

بخش بزرگی از کسبه و افرادی که با توریستان سر و کار دارند، آموزش های لازم برای برخورد و رفتار عادی با توریست را ندیده اند. اینها جزئیات مهمی هستند که باید به آنها پرداخته گردد.

و صحبت پایانی.

اصفهان احتیاج به یک توجه ویژه از سوی حاکمیت و مسئولان خود اصفهان دارد. ضمن احترام به تمام دستاوردهای مدیران ارشد و میانی شهر، احتیاج به یک نگاه ویژه و تحول خواه است تا از ظرفیت های توریستی اصفهان استفاده گردد. اگر به این حوزه پرداخته گردد، میتوان یک نسخه آماده حتی برای توریستی کل کشور نوشته گردد. احتیاج است تا خون تازه ای در رگ های اصفهان بجوشد تا شاهد درخشش ایران باشیم، پیرامون انتخاب مدیرکل میراث فرهنگی استان نیز امیدوارم سریع تر شایسته ترین فرد بر این مسند بنشیند.