سخنان رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی درباره انحلال مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی - علی آباد جدید

سید محمد بهشتی که از سال 1376 تا سال 1382 ریاست سازمان وقت میراث فرهنگی را به عهده داشت و عضو هیأت علمی مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی تا پیش از تعطیلی آن بود، درباره شکل گیری این مرکز آموزش عالی اظهار کرد: رشته های مرتبط با میراث فرهنگی در بسیاری از موارد در دانشگاه ها تدریس نمیشد و شاید رشته هایی چون باستان شناسی، مردم شناسی و زبان های باستانی سابقه طولانی تر در دانشگاه ها داشتند، اما برای رشته بازسازی و موزه داری هیچ دانشگاهی نداشتیم، درحالیکه کشور به این تخصص ها به شدت احتیاج داشت. وقتی سازمان میراث فرهنگی تشکیل شد در پی آن کوشش شد یک مرکز آموزشی ایجاد گردد تا رشته هایی که احتیاج کشور و حوزه میراث فرهنگی است در آنجا آموزش داده گردد.

او اضافه نمود: مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی شروعی برای آموزش این رشته ها شد و البته بعدها دانشگاه ها هم بعضی از این رشته ها را آموزش دادند، اما قرار بر این بود که مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی توسعه پیدا کند؛ چرا که تعداد رشته های مورد احتیاج میراث فرهنگی خیلی زیاد بود. به علت اینکه مرکز در جوار سازمان میراث فرهنگی ایجاده شده بود و در سازمان ها هم تخصص های مختلف کم و بیش وجود داشت و هم تجربه عملی، عملا هم مدرس در اختیار داشتیم و هم محیط آموزشی که بتوانیم به شکل عملی و تجربی دانشجوها را آموزش دهیم. نتیجه این بود که این مرکز عملکرد بسیار خوبی داشت و همین الان بخش قابل توجهی از مدیران و کارشناسان حوزه میراث فرهنگی فارغ التحصیلان همین مرکز هستند.

بهشتی گفت: وقتی سازمانی که تخصصی است تبدیل به سازمانی می گردد که عمدتا با آن مواجهه سیاسی می گردد، گرفتار چنین تصمیمات نسنجیده ای هم می گردد. در آن مقطع زمانی کسانی مسئولیت این سازمان را به عهده گرفتند که با موضوع و ماهیت آن آشنایی نداشتند. فرض کنید دولت مصوبه ای داشت که مراکز آموزش عالی وابسته به دستگاه های اجرایی با مراکز آموزشی وزارت علوم ادغام شوند و البته استثناهایی در نظر گرفت، اما زمانی که این قضیه رخ داد رؤسای این سازمان بدون داشتن حساسیت و درک موضوع و برای این که از مرکز آموش عالی راحت شوند خودشان درخواست ادغام این مرکز را دادند. البته که این ادغام هم رخ نداد و فقط منجر به منحل شدن این مرکز شد.

رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی درباره تأثیرگذاری های این مرکز در بدنه میراث فرهنگی اعلام کرد: در حال حاضر تمام مدرسان مراکز آموزش عالی کشور که رشته های حوزه میراث فرهنگی را تدریس می نمایند، از فارغ التحصیلان این مرکز هستند، این یکی از تأثیرگذاری های این مرکز بود. نکته ای که وجود دارد این است که آموزشی که در مراکز آموزش عالی دیگر داده می گردد دچار خلأ محیط تخصصی است که در اختیار سازمان میراث فرهنگی و مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی بود، مثلا برای آموزش موزه داری، سازمان میراث فرهنگی موزه ای در اختیار دانشجویان مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی قرار میداد.

او اضافه نمود: این ارتباط یاری میکرد آموزش ها باکیفیت گردد. رشته های میراث فرهنگی مانند رشته های پزشکی است، دانشجویی که فقط سر کلاس درس به صورت تئوری پزشکی یاد میگیرد فایده ای ندارد، این دانشجو باید حتما در محیط درمانی قرار گیرد و زیر نظر استادانش تجربه کسب کند، در میراث فرهنگی هم به این شکل است و باید دانشجو در محیطهای عملی قرار گیرد، درحالیکه در دیگر مراکز آموزشی این فضا برای دانشجویان فراهم نیست.

عضو هیأت علمی مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی، نقدهای وارد شده به مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی مبنی بر بکار نگرفتن فارغ التحصیلان در بدنه میراث فرهنگی را رد کرد و گفت: فارغ التحصیلان این مرکز به نحوی در رشته های تحصیلی خود مشغول فعالیت هستند یا جز پرسنل سازمان میراث فرهنگی شدند یا در شکل های گوناگون مانند آموزش، حفاظت یا بخش های خصوصی این حوزه مشغول فعالیت هستند. شاید روزگاری زمینه کار برای دانشجویان این رشته فراهم نبود، اما به مرور زمان این مسأله حل شد. فرض کنید ایرادی وجود داشته باشد این ایراد در برابر موجودیت مرکز عالی آموزش بسیار جزئی است.

بهشتی تاکید نمود: وجود مرکز آموزش عالی میراث فرهنگی یک الزام و ضرورت است؛ چرا که موضوع آموزش در این حوزه همچون حوزه پزشکی بسیار حساس و با اهمیت است. به نظرم اول باید برای احیای چنین مرکزی برنامه ریزی کنیم و بعد برای ادامه حیات آن برنامه ریزی های لازم انجام گردد.