کشف گور ترسناک 2000 ساله پزشک رومی و ابزارهای آن!، عکس - علی آباد جدید

قبر یک پزشک متعلق به قرن اول میلادی اخیراً در منطقه جازاگو مجارستان کشف شد. باستان شناسان دانشگاه اوتووش لوراند مستقر در بوداپست، موزه یاس و شبکه تحقیقاتی اوتووش لوراند اعلام کردند در حفاری اخیر این قبر یک اسکلت و ابزار فلزی کشف شده است.

باستان شناسان معتقدند این گور متعلق به یک پزشک دوره گرد رومی اوایل دوره امپراتوری روم است. در پای این گور، جعبه های چوبی پر از ابزار پزشکی قرار داشت: انبردست، سوزن، موچین، چاقوی جراحی و بقایای دارو. نزدیک زانوهای او نیز سنگ سنباده بود که شاید برای خرد کردن و مخلوط کردن گیاهان دارویی برای ساخت داروها از آن استفاده می شد.

جزئیات بعضی از ابزار پزشکی حفاری شده از گورستان جازاگو

این کشف از این جهت هیجان انگیز است که به دانش گسترده تر ما در خصوص ابزارهای پزشکی باستانی یاری می نماید. اما آیا این اکتشاف می تواند در درک بهتر رابطه بین پزشکان باستانی و صنعتگران فلز به ما یاری کند؟

پزشکان رومی که در لاتین مدیکوس یا مدیکا نامیده می شوند، معمولاً در سراسر امپراتوری روم سفر می کردند. پزشکان ویژه نظامی هم بودند که می توانستند در میادین جنگ برای ارتش عمل جراحی یا اقدامات پزشکی انجام دهند. با این حال، از آنجا که مفهوم بیمارستان های عمومی در مقیاس بزرگ خارج از اردوگاه ارتش تا اواخر امپراتوری روم و در جریان توسعه مسیحیت توسعه نیافته بود، بسیاری از پزشکان اولیه امپراتوری با ابزار خود به خانه بیماران می رفتند تا عمل جراحی انجام دهند.

سامو لونته، یکی از اعضای تیم حفاری و دستیار علمی موسسه باستان شناسی دانشگاه اوتووش لوراند در حال شرح روش کاوش در کنار اسکلت یافت شده و یافته های دیگر است.

این پزشک مرد بود، اما زنان رومی هم به عنوان پزشک و ماما برای انجام اقدامات پزشکی در سراسر دریای مدیترانه و فراتر از آن آموزش دیده بودند. سنگ نوشته قرن اول میلادیِ یک مدیکا (پزشک زن) از اوسیمویِ ایتالیا، نام یکی از این پزشکان زن به نام جولیا سابینا را ثبت نموده است.

در نمونه دیگری به یک پزشک زن از شهر پسارویِ ایتالیا به نام آرتمیسیا اشاره شده است. هم جولیا و هم آرتمیسیا زنان آزاد بودند؛ یعنی زنانی که قبلاً برده بودند، اما به وسیله ارباب شان آزاد شده بودند. همانطور که مورخ باستانی جِین درایکات در اثر خود درباره حرفه پزشکی روم اشاره نموده است: قبل از سال 100 پس از میلاد، بیش از 75 درصد پزشکان شناخته شده رومی یا برده بودند یا آزاد شده بودند. این موضوع بیانگر نقش مهم بردگان دوران باستان است.

تعیین شد در گور جازاگو، چاقوی جراحی با آلیاژ مس و تزئینات نقره همراه با تیغه های فولادی قابل تعویض ساخته شده است. ساخت ابزار پزشکی در دوران باستان شکلی از هنر بود که خلق آن به یک آهنگر یا متالورژیست ماهر احتیاج داشت. شماری از ابزار پزشکی در پمپئی، اسپانیای روم، بریتانیا و بسیاری از استان های دیگر در دریای مدیترانه رومی کشف شده است.

سال 1989 در شهر ریمینی ایتالیا، خانه ای موسوم به خانه جراح کشف شد. این خانه حاوی بزرگترین مجموعه شناخته شده از ابزارهای پزشکی رومی است که تا به امروز یافت شده است.

یکی از اعضای نقاشی دیواری یاپیکس، در حال بیرون کشیدن تیر از ران آئنیاس است در حالی که ونوس و پسر آنیاس، اسکانیوس، در حال دیدن هستند. این اثر اصالتاً از پمپئی است و اکنون در موزه ملی باستان شناسی ناپل، ایتالیا است.

در دوران باستان، صنعتگرانی که در کارگاه های متمرکز بر متالورژی و آهنگری کار می کردند، برای کسب و کار پزشکی اهمیت ویژه ای داشتند و پزشکان با اتکاء به مهارت آن ها می توانستند در اجرای اعمال جراحی کاملاً دقیق باشند. پزشک مشهور جالینوس که در قرن دوم و اوایل قرن سوم میلادی طبابت می کرد، سفارش نموده بود برای چاقوی جراحی که برای ستون فقرات از آن استفاده می کرد، از فولاد نوریکن استفاده نمایند.

سال 192 پس از میلاد، وقتی در شهر رم آتش سوزی رخ داد، انباری که این پزشک ابزار و کتاهایش را در آن نگهداری می کرد از بین رفت. او در رساله اش با عنوان درباره دوری از پریشانی از این واقعه ابراز تأسف نموده و اشاره نموده است که قالب های مومی را آنجا ذخیره می نموده تا بعداً آن ها را برای ساخت ابزار پزشکی به آهنگر بدهد. معمولاً فراموش می گردد که در گذشته متخصصان پزشکی در کنار آهنگران کار می کردند تا ابزار دقیق و پیچیده ای ساخته گردد، از ابزار جراحی چشم گرفته تا اسپکولوم برای معاینات واژینال!

ماکت آینه طبی رومی که در پمپئی کشف شد

نقش برجسته سنگ آهکی یک مغازه آهنگری قرن اول میلادی

حفاظت، نگهداری و استفاده از تکنیکی به نام طیف سنجی فلورسانس اشعه ایکس (تجزیه و تحلیل XRF) روی اشیاء فلزی به وسیله موزه سوسیالیست ها برای درک ترکیب ابزارهای فلزی گذشته بسیار مهم بوده و هست. تیم باستان شناسی مجارستانی خواهان خدمات Szilvia Döbröntey-David برای یاری به آنالیز و بازیابی فلزات حفاری شده از گوری شده که اخیراً در مجارستان کشف شده است.

تجزیه و تحلیل متالورژیکی پیشین ابزار پزشکی رومی که به وسیله کاترین ای. جاکیلسکی و مایکل آر. نوتیس انجام شد، نشان داد که ابزار پزشکی رومی را می توان از انبوهی از فلزات نظیر مس، برنز، برنج، نقره و طلا ساخت. جاکیلسکی و نوتیس در گزارش خود نوشته اند: آهنگران رومی انواع مختلفی از فلزات را برای ساخت یک ابزار واحد مانند چاقوی جراحی معمولی به کار می بردند.

یک طومار قرن چهارمی از اوکسیرینخوس در مصر رومی نیز نشان می دهد پزشکان رومی می توانستند برای ساخت ابزار خودشان از متخصصان ذوب فلزات موادی مانند ورقه های مسی را درخواست نمایند.

مورخان پزشکی باستان در حال حاضر کوشش می نمایند این کشف نو هیجان انگیز را به طور کامل درک نمایند. بیشتر آن ها روی این موضوع تمرکز می نمایند که این تدفین به طور کلی چگونه به دانش ما درباره پزشکان رومی می افزاید، اما خود این جعبه اثبات می نماید که رشته پزشکی در گذشته و حتی امروز عمیقاً با هنر فلزکاری گره خورده است.

227227