مسمومیت با تشعشع - علی آباد جدید

بیماری تابش یا مسمومیت تابش به صورت آسیب وارد بر بافت های اندام ها به دلیل قرار گرفتن بیش از حد در معرض اشعه یوهمه نماینده تعریف می گردد. قرار گرفتن در معرض تابش با فرایند تقسیم سلولی تداخل دارد.

دو نوع مسمومیت با اشعه وجود دارد:

* سندرم تابش حاد: این ناشی از قرار گرفتن در معرض تابش کوتاه مدت است.

* سندرم تابش مزمن: این ناشی از قرار گرفتن در معرض تابش به صورت طولانی مدت است.

تابش بعلاوه می تواند تابش خارجی و تابش داخلی باشد. تشعشع خارجی هنگامی اتفاق می افتد که منبع تابش در خارج از بدنی که در معرض است باشد، در حالی که تابش داخلی در صورت وجود منبع تابش در بدن فردِ در معرض آن، اتفاق می افتد.

نمونه ای از تشعشعات خارجی وقتی است که مسافر فضایی در معرض اشعه کیهانی قرار می گیرد. نمونه ای از تابش داخلی زمانی است که انسان شیر گاو رادیو اکتیو مصرف می نماید.

منابع

* اثرات جنگ هسته ای از منابع اصلی مسمومیت با اشعه است. تابش گرمای ناشی از جنگ هسته ای باعث سوختگی حرارتی می گردد. وقوع یک انفجار هسته ای می تواند باعث سوختگی از نوع بتا گردد. پرتوهای گامای ناشی از انفجار هسته ای باعث تابش گاما می گردد. پرتوهای گاما مضرترین تأثیر انفجار هسته ای است.

* راکتورهای هسته ای هم یکی دیگر از مسببین بیماری تابش هستند. حوادث واقع در راکتورهای هسته ای و قرار گرفتن تصادفی در معرض مواد رادیواکتیو اغلب می تواند باعث بیماری تابش در کارگران در راکتورهای هسته ای گردد.

* استفاده نامناسب یا دفع نامناسب مواد و وسایل رادیو اکتیو بعلاوه می تواند منجر به مسمومیت با اشعه گردد.

* پرتوهای گاما در مقایسه با ذرات آلفا و بتا نافذتر هستند. هنگامی که این پرتوهای گاما در بدن انسان نفوذ می نماید، می توان علائم چنین مسمومیتی را مشاهده کرد. به آن تابش گاما گفته می گردد.

علائم

* در تعداد گلبول های قرمز کاهش صورت می گیرد.

* کاهش در سلول های ایمنی یا گلبول های سفید.

* نازایی در مردان و بعلاوه در زنان.

* سردرد.

* حالت تهوع.

* خون ریزی غیرقابل کنترل در دهان، زیر پوست و کلیه ها.

* تخریب سلول های مغز استخوان.

* آسیب بافت معده و روده. خون ریزی روده.

* اسهال گسترده و از دست رفتن آب بدن.

مرگ ناشی از مسمومیت با اشعه اغلب بسیار دردناک است. در حال حاضر هیچ درمانی برای بیماری تابش وجود ندارد. تنها درمان هایی که در دسترس است در واقع برای تسکین درد بیمار است.

تنها راه جلوگیری از بیماری تابش، کاهش میزان تابش اشعه ای است که انسان در معرض آن واقع شده است.

روش های محافظت در برابر تشعشع

کاهش زمان تابش

هرچه فرد بیشتر در معرض اشعه قرار گیرد، خطر ابتلا به بیماری اشعه بیشتر می گردد. بنابراین، کاهش مدت زمان قرار گرفتن در معرض تشعشعات بیشترین نفع را برای انسان دارد.

افزایش فاصله از ماده رادیو اکتیو

هرچه انسان از ماده رادیو اکتیو بیشتر دور گردد، خطر قرار گرفتن در معرض اشعه آن بسیار کاهش می یابد. اگر فاصله دو برابر گردد، میزان قرار گرفتن در معرض اشعه یک چهارم می گردد. از این رو به کارگران منطقه ها خیلی رادیو اکتیو توصیه می گردد مواد رادیو اکتیو را با انبر حمل نمایند.

سپرها

افرادی که با مواد رادیو اکتیو کار می نمایند همواره باید لباس محافظ بپوشند. جدای از آن، بعلاوه گفته می گردد قرار دادن لایه ای از ماده بین منبع تابش و انسان می تواند میزان قرار گرفتن در معرض اشعه را کاهش دهد. پرتوهای گاما مضرترین تأثیر انفجار هسته ای است. با این حال، این مواد باید به گونه ای باشند که تابش اشعه را جذب نمایند. به همین خاطر پناهگاه های هسته ای محافظ در برابر باران رادیو اکتیو از بلوک های سنگی ضخیم ساخته شده اند.

با این حال، همه پرتوها بد نیستند. مواد رادیو اکتیو استفاده خود را در پیشگیری از سرطان پیدا نموده اند. از پرتو درمانی برای معالجه بیماران سرطانی استفاده می گردد زیرا مزیت پرتو درمانی برای جلوگیری از تقسیم سلولی شناخته شده است. سلول های سرطانی سریع ترین سلول های تقسیم شونده بدن هستند و بنابراین پرتودرمانی به جلوگیری از رشد و توسعه سلول های سرطانی در بدن انسان یاری می نماید.

از کجا بدانیم به بیماری تشعشع مبتلا شده ایم؟

سندرم حاد تابش، با عنوان مسمومیت تابش، بیماری تشعشع شناخته شده ای است، که دارای مجموعه ای از اثرات سلامتی است که در بیست و چهار ساعت پس از قرار گرفتن در معرض مقادیر بالایی از پرتوهای یوهمه نماینده مشاهده می گردد. اشعه باعث تخریب سلولی به دلیل صدمه به DNA و سایر ساختارهای مولکولی کلیدی در درون سلول ها در بافت های مختلف می گردد.

بیماری تابش که در دانش پزشکی به سندرم تشعشع حاد معروف است، و بسیاری آن را مسمویت تشعشعی هم می نامند، شامل نشانه هایی است که بعد از قرار گرفتن در معرضِ میزان زیادی از تشعشعات در مدت زمان کم، رخ می دهد. شدت این بیماری متناسب است با طول زمانی در معرض پرتو قرار گرفتن، و شامل علائمی است که در نوعی خاص خود را نشان می دهند.

این بیماری از تشعشعات یوهمه نماینده به وجود می آید. این نوع تشعشعات، به صورت پرتو ایکس، گاما و بمباران های مخصوص (نوترون، الکترون، پروتون و دیگر اجزای اتم) خود را نشان می دهد. تشعشعات یوهمه نماینده به سرعت روی بشر، تاثیرات شیمیایی به جای می گذارند. ما از دو راهِ تابش و آلودگی در معرض آن قرار می گیریم. تابش بدین گونه است که همان طور که گفتیم، در معرض مستقیم پرتو های آن قرار بگیریم. ولی آلودگی بدین معناست که با زباله ها و مواد رادیو اکتیو تماس پیدا کنیم. بیماری تشعشع، حاصلِ تابش است در حالی که آلودگی سبب می گردد این مواد رادیو اکتیو به وسیله پوست جذب شوند و به مغز استخوان نفوذ نمایند که این عامل، سببِ بروز سرطان می گردد.

منبع: مادهاوی قره - HealthHearty

منبع: راسخون