چرا انقدر ایرج طهماسب را دوست داریم؟ - علی آباد جدید

سال گذشته حتی آن هایی که در جریان کم و کیف برگزاری جشنواره نبودند، با شنیدن اسم قصه گوی محبوب دوران کودکی شان، آقای حکایتی دلشان به برگزاری این جشنواره گره خورد و از مشتری های پر و پا قرص آن شدند. جشنواره قصه گویی که آیین اختتامیه پارسالش با بزرگداشت بهرام شاه محمدلو حسابی گل کرد و سر زبان ها افتاد، سال جاری با نام آقای مجری و آهنگ خاطره ساز کلاه قرمزی گره خورد و حتی قصه گویی رضا کیانیان روی سن اختتامیه هم نتوانست عنوان چهره برگزیده جشنواره قصه گویی را از آقای مجری بگیرد. آیین بزرگداشت این دوره که همزمان با شب یلدا برگزار گردید؛ ادای دینی بود به 3 دهه خاطره سازی ایرج طهماسب برای بچه ها ایران.

مرضیه برومند که برای تجلیل از ایرج طهماسب روی صحنه آمده بود، با این عبارات شوخ طبعانه از این اتفاق غافلگیرنماینده پرده برداشت: اینجا کانون پرورش فکری بچه ها و نوجوانان است و من کارم را از اینجا با رضا بابک و بهرام شاه محمدلو آغاز کردم. جوانی محجوب در آن سال ها در کلاس های تئاتر شرکت می کرد و امروز یکی از بزرگترین هنرمندان این مملکت است.

او در مدرسه موش ها عروسک گردان و صداپیشه بود و در سریال آرایشگاه زیبا با هم همکاری کردیم. این بازیگر بداخلاق و لایتچسبک (!) است، اما برایم عجیب است که مردم تا این حد او را دوست دارند. اکنون هم خبر ندارد که قرار است از او تقدیر گردد!

اخلاق گراست، اما نصیحت نمی نماید

مرضیه برومند فیلمساز

تا قبل از ورود به صحنه سعی کردم با ایرج طهماسب رو در رو نشوم. خبر نداشت که قرار است از او تقدیر گردد. قرار بود غافلگیرش کنیم. اگر چه این غافلگیری دلچسب باید زودتر از این ها اتفاق می افتاد.

نقش او در مجموعه کار های کودک و کار های سالم خانواده آنقدر پررنگ است که باید پیش از این ها در مراسمی ویژه از ایرج طهماسب تجلیل می شد. طهماسب شبیه زنده یاد نصرت کریمی است که از هر انگشتش یک هنر می ریزد. خوب می نویسد، کارگردانی می نماید، صداپیشگی اش درجه یک است، بازیگر خیلی خوبی است و البته عروسک گردان منحصر به فردی است. همه این ها باعث شده که ایرج احاطه خوبی در کارهایش داشته باشد و از آن دست کارگردان هایی نباشد که یک عده را دورش جمع می نماید تا بلکه بتوانند کاری نمایند.

در تعریف کردن قصه مهارت دارد. حرف هایش نه شعاری است و نه نصیحت. ظریف و نکته سنج است. از دریچه ای باریک به مسائل نگاه می نماید و از همان دریچه باریک یک دنیا را به مخاطب نشان می دهد. نصیحت نمی نماید، اما بشدت اخلاق گراست. اصول دارد و حفظ اصول برایش خیلی هم مهم است. طنز ظریفی دارد. به قصه گویی های آخر شبش برای عروسک های مجموعه کلاه قرمزی دقت کنید و ببینید کلاه قرمزی و پسرخاله و پسر عمه زا و فامیل دور و جیگر و... هر کدام شان چطور با دیدگاه های مختلف نسبت به قصه عکس العمل نشان می دهند، گاهی به قصه گوش می نمایند و گاهی نه و حتی سؤال های پرت و پلا می پرسند. ایرج طهماسب یک هنرمند مردمی است.

لحنش به لحن مردم نزدیک است و به همین خاطر اینقدر دلنشین است و خوب تأثیر هم می گذارد. از ابتدا و از همان دوران نوجوانی که وارد این فضا شد در همه تحولات و تغییراتی که در این سال ها رخ داد، قدم به قدم همراه مردم بود. باید قدردان نسلی باشیم که در شرایط سخت دلسوزانه برای جامعه، خانواده و بخصوص بچه ها کار کردند و بدون چشمداشت اقتصادی، زیر سایه تنگ نظری مسئولان با امکانات محدود چنین کار های پیروزی ساختند.

آن ها در شرایطی کار کردند که قابل قیاس با امروز نیست که هم ابزار کار بیشتر است و هم رسانه های متعددی برای عرضه کارشان وجود دارد و در چنین شرایطی کار هایی ساختند که همه آبرومند و با اخلاق است. وقتی به کار های هم نسلانم و آن هایی که من حکم خواهر بزرگ تر برای آن ها دارم نگاه می کنم احساس سربلندی می کنم از اینکه نام نیک از خودشان به جا گذاشته اند. آن ها همچنان راه ارتباط با مخاطب را بلدند، چون مردم را دوست دارند و دوست داشتن شان صادقانه است.

مردم به خوبی فرق محبت صادقانه و فریبکارانه را می فهمند و آن هایی که به ضرب و زور و تقلب می خواهند با آن ها ارتباط برقرار نمایند را پس می زنند. ایرج طهماسب از همین دست آدم های صادقی است که راه ارتباط با مخاطب را خوب بلد است. امیدوارم سال های سال باشد و برای بچه ها برنامه بسازد. اطمینان دارم کارهایش مثل همواره و شاید بیش از قبل پیروز خواهد بود. آرزو می کنم طلسم کلاه قرمزی شکسته گردد و ایرج طهماسب باز هم کار کند و آثار جدیدی از او ببینیم.

نمود عینی فرهنگ دوستی مردم

الهه رضایی مجری برنامه های کودک و نوجوان

بیست ودومین دوره جشنواره بین المللی قصه گویی که اختتامیه آن اول هفته برگزار گردید را می توان یکی از ارکان مهم تربیتی در جامعه دانست. مراسمی که در آن چگونگی جلب توجه اقشار مختلف مردم با تمهیدات جذابتر به قصه گویی و ایجاد شرایط برای درک اهمیت آن، نمود پررنگی داشت؛ از تقدیر از ایرج طهماسب به عنوان یکی از چهره های محبوب و فعال که قصه پردازی و قصه گویی همواره در اولویت برنامه هایش بوده تا دعوت از چهره سرشناسی همچون رضا کیانیان برای قصه گویی.

در ایام جشنواره مردم علاقه شان به قصه گویی را نشان دادند و در آیین اختتامیه من به عینه شاهد بودم که در صورت آماده سازی بستر های فرهنگی مردم حتی در شب یلدا هم با اشتیاق در جلسات فرهنگی شرکت می نمایند. به اعتقاد من استقبال از اختتامیه جشنواره قصه گویی نمود عینی فرهنگ دوستی مردم بود. اگرچه قصه گویی مدت ها بود کمرنگ شده بود، اما بعضی خانواده ها برای رجوع به گذشته، معرفی فرهنگ های مختلف و انتقال پیغام های تربیتی به فرزندانشان تا حدی قصه گویی را زنده نگه داشتند.

قصه دستاورد های بزرگی برای بچه ها و نوجوانان دارد و از نگاه من مهمترین کاربرد آن ایجاد اشتیاق برای مطالعه در سنین بزرگسالی است. در روزگاری که جامعه با تنوع فرهنگی روبرو است، قطعاً قصه گویی یکی از راه های بیان رویکرد های مناسب برای زندگی و روز های کم تجربگی هر انسانی است.

اصلاً واژه قصه برای اغلب ما دلنشین است و شنیدن همین واژه ما را به دنیای کودکی و روز های پرشوق و ذوق کتابخوانی می کشاند. وقتی همین یک واژه به تنهایی چنین تجسمی را پدید می آورد قطعاً هر قصه هزاران خلق ذهنی را به همراه دارد. قصه گویی در لحظه ما را به رؤیا می برد و با تصویرسازی و فضاسازی آنچه می خوانیم یا می شنویم قدرت تجسم تقویت می گردد و تجسم در ایجاد خلاقیت تأثیر زیادی دارد. راه حل های مختلف برای رونق قصه گویی از جمله برگزاری همین جشنواره اگر در جهت درست انجام گردد به طور قطع قصه گویی جای خود را در خانواده و در بین مخاطبان پیدا می نماید.

وجود رسانه های دیگر نباید مزاحم و مخل توجه نسل جدید به قصه و ادبیات گردد. اگر هر یک از این رسانه ها به خاطر مؤلفه های جذاب کودک و نوجوان را جلب نموده اند، ما هم باید برنامه های سرگرمی و آموزشی مان را از راهی جذاب به مخاطب و نسل جدید ارائه دهیم، همان طور که جشنواره قصه گویی هر سال با نمایش ها و بخش های خلاقانه نو توجه نسل های مختلف را جلب نموده است.

جشنواره قصه گویی به مرور زمان حتی علاوه بر تأثیرگذاری در قصه گویی منجر به ارائه نوعی از شیوه زندگی به خانواده ها می گردد. خانواده هایی که کودکشان را به چنین فضایی می آورند به مرور به آن ها می آموزند که تفریح و سرگرمی اتفاقی جدا از فرهنگ و هنر نیست. در نهایت بستر ذهنی کودک به مرور به تلفیق تفریح و فرهنگ عادت می نماید و احتمال توجه بچه ها به تفریحات ناسالم در آینده کمتر می گردد.