چرا برای عُرس مولانا به خوی برویم؟ - علی آباد جدید

با وبسایت گردشگری سازمان میراث فرهنگی همراه باشید.

به گزارش خبرنگاران، سال جاری هم در پی فعالیت هایی که از بیش از یک دهه پیش توسط بعضی فعالان فرهنگی، شخصیت های دانشگاهی و مسؤولان اجرایی در خوی و سایر شهرها ازجمله تهران شروع شد، کاروانی شامل چند ده نفر از اهالی فرهنگ و هنر و نیز علاقه مندان این حوزه از استان هایی چون تهران، البرز، قزوین، مازندران، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی راهی خوی شدند تا مراسم عُرس مولانا (سالگشت درگذشت جلال الدین محمد بلخی) را بر سر مزار مراد او، شمس تبریزی، در محوطه منار شمس خوی گرامی بدارند.

سالانه بسیاری از علاقه مندان فرهنگ و عرفان، از مبادی حمل و نقل شهرهایی چون تهران، در روزهای انتهای آذرماه به مقصد قونیه راهی می شوند تا با زیارت مزار مولانا و شرکت در مراسم گوناگون دائمی و فصلی که به این مناسبت در این شهر شرق ترکیه برگزار می گردد، از انجام یک حرکت و سفر فرهنگی، به حظ و بهره برسند.

پیشنهاد دیگر این است که اگر مبداء سفر از مرکز ایران باشد، در طول جهت، در شهر قزوین از آرامگاه حمدالله مستوفی، آرامگاه شهید ثالث، برج باراجین و آثار صفوی و موزه خوشنویسی این شهر می توان دیدن کرد. در ادامه و در زنجان، علاوه بر مزار حسین منزوی و مردان نمکی، در محوطه گنبد سلطانیه نیز از آرامگاه ملاحسن کاشی و خانقاه حسام الدین حسن چلبی نیز می توان دیداری داشت.

اگر جهت با یک قوس به استان همدان هم برسد، آرامگاه باباطاهر عریان، بوعی سینا، عارف قزوینی، حجی نبی، حیقوق نبی، استر و مردخای، گنبد علویان و آثار حضور میرسیدعلی همدانی و نیز آرامگاه رضی الدین آرتیمانی را به عنوان بخشی از جهت حرکت ادبی - فرهنگی - عرفانی می توان برگزید.

در غیر این صورت، در تبریز مشهور، با حضور در مقبره الشعراء این شهر که گفته می گردد مدفن حدود 400 شاعر و عارف عصرهای مختلف است، به زیارت مزار اسدی توسی، خاقانی شروانی، ظهیر فاریابی، قطران تبریزی، سلمان ساوجی، شیخ محمد خیابانی شبستری، ثقه الاسلام تبریزی و البته محمدحسین بهجت تبریزی، متخلص و معروف به شهریار می توان رفت.

با کمی انحراف جهت، آرامگاه شیخ محمود شبستری و نیز استاد او بهاءالدین یعقوب تبریزی را در شهر شبستر و باز در غیر این صورت، مسجد جامع مرند را به عنوان یک اثر تاریخ بازمانده از پیش از اسلام و نیز دوران خاص اسلامی می توان زیارت کرد.

به هر روی، مقصد غایی خوی و مزار شمس تبریزی در محوطه موسوم به منار یا میل شمس است؛ برجی چندصدساله، مزین به جمجمه و شاخ تعدادی قوچ که گویا نماد قدرت بوده است.

1- چرا برای عُرس مولانا باید به خوی برویم؟

برخلاف آنچه به نظر می رسد، برای انتخاب خوی به عنوان مقصدی برای ابراز علاقه و ارادت به شاعر و عارف نامی ایران زمین، لازم نیست که با استدلال و نیت های ناسیونالیستی، به جای ترکیه به خوی سفر کنیم. کافی است با فرض فراملی و جهانی بودن شخصیت هایی چون مولانا، اولا با سفر به خوی، امکانی برای تجربه های بکر از کشور خود را برای خودمان ایجاد کنیم، سپس دیگران را هم توصیه کنیم که برای تجربه هایی مشابه ما، به ایران سفر نموده، برای این منظور در آذربایجان و خوی حاضر شوند.

کاروان یادشده نیز که سال جاری راهی خوی شد، ابتدا با حضور بر سر مزار شمس تبریزی، با سخنرانی، شعرخوانی و نی نوازی و آوازخوانی، این بینش را تبلیغ و به سهم خود، عملیاتی کرد؛ حرکتی که در ادامه، با حضور در سالن اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، تدام یافت.

فاضل جمشیدی - خواننده و آهنگساز -، بهزاد فراهانی - بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون -، سیدحبیب نبوی - استاد دانشگاه و مولاناپژوه - و اسفندیار قره باغی - خواننده - در این آیین سخنرانی کردند، مهدی حاجی خوانی به دکلمه شعر پرداخت و جواد ماهری نیا شعری را در دستگاه ایرانی برای حاضران بر سر مزار شمس تبریزی خواند.

اجرای کم سابقه همخوانی بداهه فاضل جمشیدی، عباس گرگانی و حسام صحرایی به همراه نوازندگی حسن جعفرتبار کامی (نی) و پوریا خاکپور (تار) از دیگر برنامه های این آیین بود.

2- چرا برای عُرس مولانا باید به خوی برویم؟

واقعیت این است که ما در مقایسه با کشور همسایه، با مشابهت های دینی و فرهنگی بسیار، از زیرساخت و آمادگی های کمتری برای میزبانی از عاشقان و علاقه مندان به مولانا و شمس برخورداریم.

امکان اقامتی شایان در خوی تقریبا وجود ندارد، نزدیک ترین امکان، یک کاروانسرای تاریخی بازسازی شده در نزدیکی مرند است و در غیر این صورت باید از شهرهایی مثل تبریز و ارومیه برای این منظور بهره گرفت.

امکانات پذیرایی همچون رستوران و حتا امکانات بهداشتی هم در خوی برای گردشگران چندان فراهم نیست. حتا سرویس بهداشتی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی خوی هم از شرایط حداقل های انسانی برخوردار نیست. در این صورت، این پرسش به وجود می آید که به راستی چرا مخاطب خارجی و حتا ایرانی برای عُرس مولانا باید به خوی سفر کند؟

این پرسشی است که قطعا انتها ماجرا نیست و امید به بهبود و فراهم آمدن امکانات بیش از پیش، برای تحقق این امر، حتما قابل تصور و مقدور است.

گزارش و عکس از: علیرضا بهرامی - خبرنگاران