گره چین در دوخت ایران! - علی آباد جدید

با تور چین سفری خاطره انگیز را تجربه کنید.

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران، توسعه و سرمایه گذاری در صنایع دستی همواره به عنوان یکی از راه های ارزان و مناسب برای اشتغال زایی مطرح است و در این زمینه بانوان نیز وارد بازار کار شده و توانسته اند با فراوری اقلام صنایع دستی علاوه بر ایجاد شغل، کارآفرین باشند .

همدان با برخورداری از 150 رشته صنایع دستی یکی از استان های پیشرو در این عرصه است، هزاران نفر در رشته های مختلف آن در حال فعالیت هستند که یکی از آنها خانم درویشی استادکار رودوزی های سنتی است .

تیم خبرگزاری فارس به منظور معرفی این کارآفرین فعال صنایع دستی با قرار قبلی در کارگاه این بانوی هنرمند حضور یافت؛ در موعد وارد کارگاه شدیم درب باز بود و خانم درویشی و هنرجویان هم مشغول کار .

پس از احوالپرسی، گرم تماشای کارهای هنرمندانه این بانوی خوش سلیقه شدیم که از در و دیوار کارگاه آویزان بود، تا دقایقی فقط از چگونگی انجام کارها و نام آنها می پرسیدیم و او هم با حوصله برایمان شرح می داد، در حین تماشای کارها شروع به معرفی خود کرد و مصاحبه ما هم از همان جا شروع شد :

درویشی هستم در زمینه سوزن دوزی های سنتی و مدرن فعالیت می کنم؛ قریب به 24 سال است در این حوزه تدریس می کنم و با سازمان های مختلفی از جمله سازمان فنی و حرفه ای، میراث فرهنگی، صدا و سیما و هلال احمر همکاری داشته و دارم .

از کارش با لذت تعریف می نماید و می گوید :

علاقه به کار سوزن دوزی از خانواده ام نشات می گیرد، مادرم واقعا هنرمند بود و زمینه اولیه گرایش من از همین اینجا شروع شد، قبل از اینکه دیپلم دبیرستانم را بگیرم در زمینه خیاطی به صورت فشرده اولین مدرک فنی و حرفه ای ام را گرفتم و بعد هم در سال 71 دومین مدرک را گرفتم البته مدرک تحصیلی ام کارشناسی مدیریت است اما چون علاقه زیادی به هنر داشتم فعالیت هنری ام را گسترده کردم .

رودوزی های سنتی قدمت چندین هزار ساله دارد که یکسری از این سوزن دوزی ها در موزه های مختلف دنیا هم نگهداری می شود؛ بعضی دوخت ها قدمت 5 تا 6 هزار ساله برای آنها ثبت شده و در این میان قدمت سرمه دوزی به 2500 تا 3 هزار سال می رسد و قدمت یکسری از کارها 4 هزار سال است؛ اما در هر دوره تاریخی دوخت هایی رواج داشت اما بالاترین و بیشترین اوج شکوفایی سوزن دوزی ها مربوط به دوره صفویه است .

در ادامه صحبت هایش با اشتیاق از قدمت رودوزی سنتی حرف می زند :

خانم درویشی در پاسخ به این سوال که این هنر بیشتر در چه شهرهایی رواج دارد، پاسخ خود را با این جمله که هنر نزد ایرانیان است و بس شروع می نماید و می گوید :

همه جای ایران مهد هنر است، درست است که یک دوخت به یک شهر اشاره دارد اما هنرمندی در آن دیده می شود ما در استان خودمان در زمینه دوخت بر روی البسه و...کار می کنیم .

این بانوی هنرمند ضمن اینکه رودوزی را رشته صنایع دستی می داند که در حال حاضر خیلی باب شده و همه از آن استقبال می نمایند ادامه می دهد: بانوانی هم که مدرک تحصیلی غیر از هنر دارند وقتی این دوخت ها را می بینند مشتاق به ادامه تحصیل دانشگاهی آن می شوند .

در تمام مدتی که خانم درویشی مشغول شرح بود، شاگردانش با آرامش خاصی سرگرم دوخت بر طرح های زیبای پارچه های سنتی بودند، نگاهی به آنها می نماید و می گوید: بنده خودم در این سال ها بیش از 80 نوع دوخت سنتی را آموزش می دهم و اگر تعدادی هم در برنامه نیست به علت نبود و یا گران بودن مواد اولیه بوده است.از سال 75 با این بچه ها و علاقه مندان به این رشته مشغول به کار هستم. از سال های گذشته نیز بیمه بانوان در حوزه صنایع دستی مطرح بود به این علت فعالیت ما نیز از سال 89 تا 92 وسیع شد؛ اما صنایع دستی و دوخت های سنتی 115 عضو دارد که برای هر کدام از آنها خودم استاندارد شغل نوشتم و بیش از 30 استاندارد در زمینه دوخت های سنتی داریم .

این هنرمند زبده در ادامه از شیوه انجام کارش می گوید که نشان از تسلط بالا به آن دارد :

در یکسری از دوخت های ما درصدی از طلا و نقره به کار می رود، یکسری از دوخت ها در جای جای ایران وجود داشت و ما توانستیم در استان خود آن را باب کنیم مانند رشتی دوزی گیلان، پته دوزی کرمان، گلابتون دوزی بندرعباس و بلوچ دوزی بلوچستان و گوشه دوزی مرکزی .

خوشحالم که توانستیم این دوخت ها را در استان خودمان داشته باشیم هرچند مقداری از این دوخت ها را به روز کردیم و با تلفیق رنگ های سنتی با رنگ های مدرن آن را با زندگی امروز وفق دادیم تا زیباتر و شکیل تر به چشم آید .

همانطور که حین دوخت شرحاتی در مورد کارش می دهد، از لذت بخش بودن آن می گوید گویی زندگی را در بین نخ ها و ترمه های رنگی دنبال می نماید .

شرحش در مورد پارچه ها را این طور عنوان می نماید :

برای سرمه دوزی ترمه را از یزد تهیه می کنیم، سرمه ها را از تبریز تهیه می آوریم هرچند در خود همدان نیز وجود دارد، هر دوختی پارچه خاص خود را دارد مثلا برای رشتی دوزی پارچه ماهوت به کار می رود .

پارچه هایی که در رودوزی ها کار می شود مختلف است، یکسری از پارچه ها از جنس پشم است و مربوط به پارچه پته، در بعضی پارچه ها نخ هایی که کار می شود، از پشم است و رنگرزی آن سنتی است که ما برای زیباتر نشان دادن آن و مطابق با دکوراسیون زندگی های امروز، در آنها نخ های فانتزی استفاده کردیم .

دوخت های سنتی به طراحی های سنتی برمی شود، اگر به یک قالی نگاه کنیم ترنج، لچک، بته جقه، گل، بلبل و... طراحی های سنتی است و سعی کردیم طرح های سنتی را با رنگ های جدید مکمل کار کنیم، هرچند طرح های امروزی با اشکال هندسی را در کارها داریم تا امروزی شود .

می توانیم با یک ایده جدید دوخت های سنتی قدیم را با طراحی جدید احیا کنیم تا ایده نو بسازیم که از نمونه دوخت ها می توان به شبکه دوزی و چشمه دوزی اشاره نمود که پارچه کاملاً تخلیه شده و به صورت زیبایی دوخت خورده است .

او به یکی دیگر از نمونه دوخت ها اشاره می نماید و می گوید :

نمونه دیگر دوخت های سنتی درویشی دوزی یا تفرش دوزی است، تفرش از شهرهای استان مرکزی است و این دوخت اصالتاً به همان نام است، در این دوخت پارچه به اندازه نیم سانت نخ کش شده و طرح ها در روی نقاط نخ کش دوخته شده است که واقعا دوخت زیبایی است و بر روی آستین لباس و... می توان آن را به کار برد .

خامه دوزی یا ابریشم دوزی نیز از دیگر دوخت های سنتی است، هرچند خلاقیت در طرح نیز در بعضی کارها به کار می رود .

این بانوی هنرمند در مورد چگونگی فراوریاتشان نیز این طور می گوید :

بنده ابتدا کارم را از آموزش و احیای این دوخت ها شروع کردم و هدف اولم این بود که بتوانم دوخت های سنتی را از دل تاریخ بیرون کشیده و به نسل آینده معرفی کنم زیرا صحبت از هنر نیاکان و آداب و رسوم و پوشش ما از ایران قدیم است؛ برای بسیاری از بانوان کار ایجاد کردم و با آموزش این هنر، به آنها مدرک فنی و حرفه ای و صنعتگری می دهیم به طوری که هنرآموزان هم اشتغال یافته و بیمه هم می شوند .

خانم درویشی تبلیغات را برای گسترش کار خود موثر می داند و بیان می نماید :

با توجه به رخدادهایی که در راستای میراث فرهنگی و گردشگری داشتیم، سال جاری روی صنایع دستی تاکید زیادی شده و حمایت می شود، هدف هم این است که فراوری ملی را از حالت محدود خارج نموده و با فراوریات انبوه صادرنماینده باشیم .

این هنرمند از علاقه جوانان به هنر دوخت های سنتی این چنین می گوید :

هنرجویی دارم که با دو مدرک لیسانس و یک فوق لیسانس به این رشته صنایع دستی خیلی علاقمند بوده و می گوید، کاش از ابتدا به این کار روی می آوردم، چون زیبایی خاصی دارد .

درویشی از نوع طراحی ها نیز برایمان حرف زد و گفت :

یکسری از اشکال را خود ما طراحی می کنیم و یکسری به صورت آماده و چاپ شده و با توجه به ذوق و سلیقه بانوان در اختیار آنها قرار می گیرد بنابراین سعی می شود طرح هایی باشد که زودتر شروع به کار نمایند .

دوخت های سنتی هنری آرام بخش است زیرا بعضی از پارچه ها از جنس پشم است و همین انرژی و گرمای خاصی به شخص می دهد، بانوان این انرژی و گرما را حس می نمایند و با وجود ساعت ها کار متوجه گذر زمان نمی شوند .

از او می خواهیم از موفقیت هایش در این رشته بگوید که پاسخ می دهد: بنده رتبه سوم کشور را در سوزن دوزی سنتی دارم و بارها رتبه نخست استان را در زمینه مربیگری کسب کردم، در فنی و حرفه ای و میراث فرهنگی نیز در نمایشگاه های مختلف به عنوان غرفه برتر شناخته شدم .

بعد هم گریزی به مسائل هنرمندان صنایع دستی می زند و ادامه می دهد :

برای گسترده کردن کار احتیاج به حمایت مسوولان داریم زیرا بعضی از کارهای چینی وارد شده اند که پارچه های آنها اصلا کیفیت ندارد .

متاسفانه رومیزی هایی با کیفیت پایین از کشورهای هند و چین وارد کشور می شود که شاید دیگر جایی برای رومیزی های ما نگذاشته است البته وقتی فراوری ایرانی به انبوه برسد، قیمت شکسته می شود، ما جای بازار چین را خواهیم گرفت و حتی صادرات نیز خواهیم داشت .

کار چین تا زمانی که با کیفیت پایین وارد ایران می شود، من فراورینماینده جایی ندارم، یکی از بزرگترین مسائل ما این است که فراوریات ما در حد محدود است و ما باید فراوریات خود را به انبوه برسانیم تا بتوانیم صادرات داشته و برای خانم های خانه دار اشتغال ایجاد کنیم .

این بانوی هنرمند در مورد ثبت دنیای لباس محلی همدان نیز می گوید :

ثبت در زمینه سوزن دوزی ها نداریم ولی گلدوزی هایی داریم که از قدیم بوده است. با توجه به اینکه همدان پایتخت مادها بوده، توانستیم چند سال قبل لباس محلی شاهزاده خانم ماد و شاهزاده آقای ماد را ثبت دنیای کنیم .

خانم درویشی هزینه رودوزی ها را بستگی به نوع پارچه ها می داند و ادامه می دهد :

ترمه بستگی به تعداد رنگ، تراکم بافتی و تعداد ابریشمی که در آن کار شده دارد، در حال حاضر با پارچه های ماشینی و نخ های مصنوعی قیمت ترمه کمی پایین آمده است .

وی با اشاره به چگونگی آشنایی دختران امروز با این هنر دست می گوید :

خوشبختانه آموزش و پرورش با همکاری سازمان فنی و حرفه ای برنامه ای به نام ایران مهارت اجرا می نماید، امروزه بچه ها در مدارس کمتر از دست برای آموزش هنر استفاده می نمایند و صرفاً درگیر درس و فضای مجازی هستند .

دو سال است این طرح اجرا شده و در حال کار هستیم که خیلی هم برای آنها جذاب است؛ جالب اینکه در قالب این طرح دخترانی که حتی نمی توانستند سوزن دست بگیرند بسیار خوب پیشرفت نموده اند، در زمینه نقاشی روی پارچه با آنها وارد کار شده ام که همین موضوع باعث جذب آنها شد چراکه به راحتی می توانستند روی لباس، شال و مقنعه خود طرح مورد علاقه خود را بزنند .

خانم درویشی در پاسخ به اینکه از او می خواهیم خاطره ای از دوران کارش برایمان بگوید لبخندی می زند و ادامه می دهد :

لحظه به لحظه این سال ها همه خاطره است چون همه هنرجوهایم برایم عزیز و قابل احترام هستند و باعث ثبت خاطره زیبایی در زندگی ام شده اند .

یکی از خاطره های جالبم مربوط می شود به حدود 12 سال پیش، هنرجویی خواهرش را که حدود 50 سال سن داشت و حتی یک سوزن هم دست نگرفته بود، با خود به آکادمی آورد، این خانم چند جلسه ای که با خواهرش در کلاس حضور پیدا کرد یک روز به من گفت می توانم من هم یک ساعتی که در اینجا هستم، از زمان استفاده نموده و سوزن دوزی کنم؟ قبول کردم و گلابتون دوزی که طلایی رنگ بوده و جذاب تر بود را به وی پیشنهاد دادم و او شروع به دوخت کرد، باورتان نمی شود در این چند جلسه خانمی که تاکنون سوزن دست نگرفته بود، توانست طاووس طلایی رنگ زیبایی را روی لباسش طراحی کند، خودش هم باورش نمی شد که بتواند این چنین دوخت بزند .

این بانوی هنرمند در ادامه می گوید :

خوشحالم از اینکه کسانی که در کنار من کار می نمایند اکثرشان هنرجوهای خودم بودند و به همه آنها می بالم، همواره انسان با امید زنده است و امیدوارم هر چه زودتر و بهتر ادامه دهیم و پربارتر باشیم، وقتی در کنار هنرجویان همکاری می کنم، گذشت زمان را حس نمی کنم و این برای من یک دنیاست، امیدوارم بتوانم همواره در کنار هنرمندان و هنرجوها باشم .

خانم درویشی ضمن تشکر از خبرگزاری فارس هدفش از روی آوردن به این هنر را ترویج روز به روز آن به نسل های آینده می داند و در سرانجام صحبت های خود ضمن اینکه اشاره ای به زیورآلات زیبا و سنتی با پارچه های مختلف مانند گردن بند، پابند، دست بند، کیف آرایش و... می نماید می گوید: این وسایل بسیار مورد اقبال دختران است که پیشنهاد می کنم بانوان سرزمینم هم برای حفظ این هنر زیبا هم برای ایجاد تنوع برای خود این هنر اصیل و پرجاذبه را یاد بگیرند .

منبع:فارس

انتهای پیغام ،