اگر که گمان می کنی همسرت دوستت ندارد... - علی آباد جدید

مدام فکر می کنم که دیگه دوستم نداره

نشسته بودم توی اتاق که زن و شوهر جوان وارد اتاق شدند. در نگاه اول زوج ایده آل و خوشبختی به نظر می رسیدند، تا این که مرد لب به سخن گگردد: خانم دکتر، دیگه خسته شدم از حساسیت بیش از حد همسرم. اگر دستم بند باشه و نتونم جواب تماسش رو بدم، سریع ناراحت میشه و قهر می کنه، اگر جواب پیامش رو دیر بدم بهش برمی خوره، اگر از گل کمتر بگم اشکش در میاد و .... این سخنان برایم بسیار آشنا بودند.

از آقا خواستم بیرون اتاق بنشیند تا با خانم به تنهایی صحبت کنم. وقتی علت را جویا شدم، همان جوابی را داد که منتظرش بودم: وقتی این کار ها رو می کنه با خودم فکر می کنم که حتما دیگه دوستم نداره، حتما از ازدواج با من پشیمون شده، شاید من کار اشتباهی کردم و از دستم دلخور شده، نکنه قهر نموده، نکنه اصلا به زن دیگه ای علاقه پیدا نموده.... این همه حساسیت به طرد شدن معمولا ریشه در کودکی آدم ها و روابطشان با والدین به ویژه در سال های نخست کودکی دارد.

از روابطش با والدین و دوران کودکی پرسیدم و به همان جوابی که می خواستم رسیدم: هر کار اشتباهی که می کردم پدرم تهدیدم می کرد و می گفت که من دیگه بابای تو نیستم! و باهام چند روز قهر می کرد. این جمله اون قدر من رو مضطرب می کرد که حاضر بودم من رو بزنه، ولی این جمله رو این قدر تکرار نکنه! ناخودآگاه غمگین شدم.

یاد زنی افتادم که دیروز با ژست روشنفکرانه ای به من گفت: من از اون مادر هایی نیستم که بچه هام رو بزنم، در عوض وقتی بچه هام کار بدی می نمایند، فقط بهشون میگم دیگه دوست تون ندارم! دیگه بچه های من نیستید! اون ها هم از ترسشون دیگه اون کار رو تکرار نمی نمایند! و وقتی در جواب به او گفتم: باور کن اگر خدای نانموده بچه هایت را بزنی بدتر از این نیست که با گفتن چنین جملات اشتباهی امنیت روانی آن ها را به خطر بیندازی! حرفم را نپذیرفت!

کاش پدر ها و مادر ها در اتاق های مشاوره حاضر و ناظر بودند تا می فهمیدند بعضی جملاتی که مثل نقل و نبات نثار فرزندانشان می نمایند، درست مثل خنجری می ماند که روح و روان فرزندانشان را زخمی و خونین می نماید، زخم هایی که گاهی تا آخر عمر باقی می ماند و حتی روابط آینده آن ها را نیز خدشه دار می نماید.

این 4 جمله را هرگز به فرزندتان نگویید

من دیگه مامانت نیستم

والدین قرار است برای فرزندانشان تکیه گاه های امن باشند، قرار است بچه ها به آن ها دلبستگی ایمن پیدا نمایند تا به احساس آرامش همیشگی و امنیت روانی برسند. وقتی والدین با گفتن جملاتی مثل اگه این کار رو بکنی دیگه بچه من نیستی یا من دیگه مامان یا بابای تو نیستم سعی می نمایند فرزندانشان را تنبیه یا آن ها را کنترل نمایند، در اصل دلبستگی ایمن آن ها را خدشه دار می نمایند. بچه ها باید احساس نمایند که والدین آن ها همواره دردسترس، کمک دهنده و حمایتگر هستند و زمانی که به هر دلیل به این احساس نرسند، دچار دلبستگی ناایمن می شوند.

اگه این کار رو بکنی دیگه دوستت ندارم

یکی دیگر از احتیاج های روانی اصلی بچه ها برای رسیدن به سلامت روانی و آرامش روحی، دریافت توجه مثبت نامشروط است. توجه مثبت زمانی است که ما به شیوه ای مثبت فرزندان مان را مورد توجه قرار می دهیم، مثل زمانی که به آن ها ابراز علاقه و نگاه محبت آمیز می کنیم، در آغوش می گیریم یا می بوسیم.

توجه مثبت نامشروط یعنی طوری رفتار کنیم که فارغ از این که فرزند ما چگونه کودکی است و چه کاری انجام می دهد، ما او را دوست داریم و خود او هم این مسئله را می داند که تحت هر شرایطی والدینش عاشق او هستند، در نتیجه به احساس آرامشی شیرین و دلچسب می رسد. اما اگر برای عشق و علاقه مان به فرزندمان قید و شرط بگذاریم، مثلا بگوییم اگر این کار را انجام بدهی دوستت دارم و اگر آن کار را انجام بدهی دیگر دوستت ندارم، به او توجه مثبت مشروط داده ایم.

سرنوشت چنین بچه هایی تعیین است، همان آدم هایی که حتی در سنین عظیم سالی هم همواره نگران از دست دادن توجه و علاقه والدین یا نزدیکان شان هستند، آدم هایی که ممکن است به شکل وسواس گونه ای همواره در کوشش باشند که تایید و رضایت دیگران را کسب نمایند، حتی اگر به زندگی خودشان لطمه وارد گردد.

از بچه های مردم یاد بگیر

احتمالا اغلب ما تجربه مقایسه شدن با بچه های مردم را داشته ایم. این را از جوک هایی که در این زمینه درست شده می توان فهمید! ما هرگز این اجازه را نداریم که فرزند خودمان را با بچه های دیگر مقایسه کنیم. در مقایسه کردن همواره نوعی تحقیر نهفته است که حس ناخوشایندی را به فردی که مورد مقایسه قرار گرفته است منتقل می نماید. از همه بدتر این که ما با این کار روحیه خود مقایسه گری را در فرزندان مان پرورش می دهیم که باعث می گردد آن ها گاهی حتی تا آخر عمر در حال مقایسه کردن خود با دیگران و در نتیجه عذاب کشیدن باشند.

تو نمی تونی یا تو عرضه اش رو نداری

هر جمله ای که مفهوم آن ناتوان بودن، بد بودن، تنبل بودن یا بی عرضه بودن فرزند ما باشد، جدا از این که موجب شکل گیری احساسات منفی و ناخوشایند یا حتی افسردگی در فرزندمان می گردد، ممکن است موجب این گردد که فرزندان ما واقعا این برچسب ها را بپذیرند و باور نمایند و به مرور زمان به آدم هایی ناتوان، بی اعتماد به نفس و بی انگیزه تبدیل شوند. مراقب برچسب هایی که به فرزندانتان می زنید باشید، بسکمک از اوقات آن ها به شکل ناخودآگاه شبیه همان برچسب ها می شوند.