کوشش عربستان برای افتتاح کنسولگری درنجف، ریاض دراندیشه مداخله جویی - علی آباد جدید

با این حال، اکنون که قریب به 4 ماه از مطرح شدن تصمیم سعودی برای بازگشایی کنسولگری در شهر نجف عراق سپری می گردد، زمزمه ها درباره از سرگیری کوشش های ریاض برای تحقق این هدف، بیش از پیش به گوش می رسد. از همین روی، پر واضح است که مقامات عربستان سعودی هنوز هم از طرح خود برای افزایش نفوذ در عراق به واسطه افتتاح کنسولگری در شهر نجف اشرف چشم پوشی ننموده اند و قصد دارند به هر طریقی، به هدف خود جامه عمل بپوشانند.

در همین ارتباط، ماجد غماس نماینده مجلس اعلای اسلامی عراق در تهران معتقد است: سابقه اقدامات عربستان سعودی چه در عراق و چه در دیگر نقاط منطقه این شائبه را ایجاد نموده است که احتمالا در پوشش ایجاد کنسولگری در نجف اشرف به دنبال انجام تحرکات خصمانه ای باشد. اما با این حال، معتقدم که عربستان سعودی فضایی برای ایجاد تنش و بحران در عراق به دست نخواهد آورد.

وی همچنین در ادامه می افزاید: علت اصلی این مسأله هم آن است که دولت عراق در جهت قدرتمندتر شدن گام برمی دارد. شما طی ماه های اخیر مواضع دولت عراق درقبال تضعیف محور مقاومت و هجمه ها علیه جمهوری اسلامی ایران را به عینه مشاهده کردید. سعودی ها با مشاهده این مواضع توسط دولت عراق، به خوبی دریافته اند که بغداد به سمت نوعی استقلال در تصمیم گیری و اتخاذ مواضع راهبردی پیش می رود؛ استقلالی که از آن یک کشور قدرتمندتر خواهد ساخت.

درهمین حال، روزنامه الأخبار لبنان نیز پیشتر با انتشار گزارشی تأکید نموده بود: عربستان سعودی از رهگذر افتتاح کنسولگری در شهر نجف اشرف احتمالاً میخواهد هجمه جدیدی را در شکل دیپلماسی نرم علیه عراق راه بیندازد. نمونه علنی این دست نگرانی ها در زمانی که ثامر السبهان به عنوان سفیر سابق عربستان در بغداد حضور داشت، لمس شد؛ به گونه ای که دخالت وی در امور داخلی عراق موجب شد تا دولت این کشور او را رسماً از خاک عراق اخراج کند.

اما در هر صورت، ناگفته پیداست که هدف اصلی و اساسی سعودیها از کوشش برای افتتاح کنسولگری، مداخله جویی در امور داخلی عراق و ایجاد تفرقه میان احزاب و جریان های سیاسی و دولت بغداد است. از زمانی که تروریست های داعش در سال 2017 در عراق متحمل شکست نهایی شدند، سعودیها تحرکات دیپلماتیک خود برای بحران سازی در عراق را در دستور کار قرار دادند تا شاید از این رهگذر، بتوانند بار دیگر عراق را به سمت هرج و مرج سوق دهند.

اکنون نیز اختلاف افکنی میان جریان های سیاسی عراق و دولت بغداد نصب العین مقامات ریاض قرار گرفته است و آن ها به دنبال آن هستند تا اینگونه القاء نمایند که احزاب و جریان های سیاسی به دنبال سرنگونی دولت بغداد هستند؛ حال آنکه خود در راستای تحقق این هدف کوشش می نمایند تا بدین ترتیب عراق وارد ورطه ای از تنش های سیاسی گردد. در این میان، سعودیها قصد دارند حتی الامکان در احزاب و جریان هایی که به نوعی منتقد دولت بغداد هستند، نفوذ نمایند.

این کوشش مذبوحانه از سوی حکام آل سعود درحالی است که قاطبه احزاب و جریان های سیاسی عراق ـ اعم از جریان های حامی و منتقد ـ بارها و در مناسبت های مختلف تأکید نموده اند که هیچگونه مداخله خارجی در امور داخلی کشور خود و علیه دولت را نمی پذیرند و اجازه نخواهد داد که بیگانگان در نوع روابط میان احزاب و جریان های سیاسی با دولت مداخله نمایند.

درهمین حال، جریان های عراقی بارها خطاب به دولت اعلام نموده اند که هدف اصلی و اساسی آن ها از مطرح نمودن ملاحظاتشان در قبال عملکرد دولت، بهبود اقدامات آن در زمینه خدمت رسانی عمومی و همچنین تسریع روند بازسازی عراق در مرحله پساداعش است تا بدین ترتیب، دستاوردهای حاصل از غلبه بر تروریسم از بین نرود؛ درست همان چیزی که ریاض برای عدم تحقق آن کوشش می نماید تا بدین ترتیب، دستاوردهای ناشی از شکست تروریسم در عراق، از بین بروند.

مقامات ریاض بر این باورند که احزاب و جریان های سیاسی باید در مقابل دولت بایستند تا بدین ترتیب دولت بغداد از قدرت ساقط شده و به تبع آن، در عراق بحران و هرج و مرج حاکم گردد؛ این درحالی است که گروه ها و جریان های عراقی براین باورند که حمایت از دولت در دستور کار واقع شده است و در نهایت اگر ملاحظاتی نسبت به عملکرد آن داشته باشند، از راهکارهای قانونی، مسائل را مورد پیگیری قرار می دهند. بنابراین، عدم رویارویی و مواجهه احزاب سیاسی عراق با دولت بغداد، موجبات عصبانیت سعودی را فراهم آورده است.

در هر حال، قدر مسلم آن است که عربستان سعودی با از سرگیری کوشش های خود برای افتتاح کنسولگری در شهر نجف اشرف عراق به دنبال بسط نفوذ خود در این کشور با هدف اختلاف افکنی و تفرقه در آنجاست؛ به ویژه اینکه سعودیها پس از نابودی داعش در عراق هنوز روزنه نفوذی در این کشور برای خود به دست نیاورده اند.

مسأله دیگر آن است که در مقایسه با 4 ماه گذشته تغییر و تحولی در مواضع اقشار مختلف عراق در قبال تحرکات مشکوک سعودی برای افتتاح کنسولگری در شهر نجف، رخ نداده است. همانطور که 4 ماه گذشته اقشار مختلف عراق مخالفت قاطعانه خود با اقدامات سعودی را اعلام کردند، اکنون نیز همان مواضع را درقبال کوشش های آن برای افتتاح کنسولگری اتخاذ خواهند کرد.