جنگ سرد ادامه دارد - علی آباد جدید

مداخلات آمریکا در دریای چین و دیگر نقاط حساس جغرافیایی اطراف این کشور آسیایی، حتی پس از شکست ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری نوامبر 2020 ادامه پیدا نموده است. اخیرا نیروی دریایی آمریکا خاطرنشان کرد ناوشکن یواس اس جان اس. مک کین از تنگه تایوان عبور نموده است.

به گزارش ان کی اچ، این نخستین باری است که از زمان شروع دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، یک کشتی نیروی دریایی آمریکا از تنگه تایوان، بین تایوان و چین عبور می نماید.

ناوگان هفتم آمریکا می گوید این ناوشکن یک حمل و نقل روتین در تنگه تایوان انجام داده است. به ادعای این ناوگان، ترانزیت کشتی در تطابق با قانون بین المللی انجام شده و تعهد آمریکا به هند و اقیانوس آرام آزاد و باز را به نمایش می گذارد.

این در حالی است که اقدام اخیر ناوگان آمریکایی، مصداق شاخص مداخله غیرقانونی در حریم آبی شرق آسیا محسوب می گردد و اتفاقا با تعهدات بین المللی همخوانی ندارد.

وزارت دفاع تایوان نیز عبور کشتی جنگی آمریکا از تنگه تایوان در جهت شمال به جنوب را مورد تأیید قرار داده و تاکید نموده است که این عبور یک مأموریت منظم ناوبری بوده است.

در هرحال، دولت بایدن نخستین گام را در مدیریت منازعه با پکن، به صورتی خصمانه و غیرموثر برداشته و این فرایند در آینده ای نزدیک نیز ادامه پیدا خواهد نمود.

منازعه ای که ادامه پیدا کرد

نطق اول بایدن، رئیس جمهوری جدید ایالات متحده در حوزه سیاست خارجی این کشور، نشان داد که وی کماکان پکن را تهدیدی آشکار برای امنیت و اقتصاد کشورش می داند.

به عبارت بهتر، رویکرد تهدیدمحور واشنگتن نسبت به پکن، در دوران ریاست جمهوری بایدن و حضور دموکرات ها در کاخ سفید نیز ادامه پیدا خواهد نمود.

با این حال، بسیاری از تحلیلگران معتقدند که رئیس جمهوری جدید آمریکا قدرت مدیریت منازعه مالی میان واشنگتن و پکن، آن هم به سبک و سیاق دوران ترامپ را ندارد و همین مساله، در نهایت منجر به اعطای امتیازات ناخواسته ای از سوی ایالات متحده به پکن خواهد شد.

چین و آمریکا فاز اول توافق خود را در بهمن 1398 امضا نموده بودند که براساس آن اعمال تعرفه های جدید 15 درصدی روی 160 میلیارد دلار کالاهای مصرفی چینی معلق شد.

همچنین به موجب این توافق، آمریکا تعرفه های موجود فعلی روی سایر کالاها را نیز کاهش داد. چین نیز پذیرفت که واردات کالاهای آمریکایی در حوزه انرژی، دارویی و محصولات کشاورزی را افزایش دهد.

خاتمه در ژانویه سال گذشته میلادی، جنگ تجاری میان چین و آمریکا بعد از 18 ماه، با توافقی به انتها رسید که براساس آن چین ملزم شد تا 200 میلیارد دلار واردات خود را از آمریکا افزایش دهد اما در نهایت، به سبب شیوع ویروس کرونا و عواقب و آثار ناشی از آن در دنیا، عملا توافق مالی منعقدشده میان پکن و واشنگتن جنبه و ضمانت اجرایی لازم را پیدا نکرد. بایدن پس از حضور در راس معادلات اجرایی ایالات متحده، استراتژی دقیقی در خصوص چین اعلام ننموده، اما شواهد نشان می دهد که که او نیز رویکردی سختگیرانه در قبال چین اتخاذ کند. این مساله، خود را در سخنرانی اخیر بایدن نیز (در تایید روش های سختگیرانه علیه پکن) نشان داده است.

چین سکوت نمی نماید

تصمیم چین برای تحریم بعضی مسؤولان دولت پیشین ایالات متحده آمریکا از دید جو بایدن، رئیس جدید کاخ سفید اقدامی غیرسازنده و بدبینانه است.

چنانچه شبکه یورونیوز گزارش داده است، یک سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده آمریکا در دولت بایدن، ضمن اعلام این مطلب از مسؤولان هر دو حزب اصلی فعال در عرصه سیاست آمریکا خواست که این اقدام را محکوم نمایند.

چین تقریبا همزمان با ادای سوگند جو بایدن به عنوان چهل و ششمین رئیس جمهوری ایالات متحده، از وضع تحریم هایی برای بعضی مسؤولان دولت پیشین این کشور اطلاع داد.

وضع این تحریم ها که نوعی واکنش آشکار به روابط تیره و خصمانه میان چین و آمریکا در دوران زمامداری ترامپ است به ویژه در پی مواضع بسیار تند اخیر مایک پمپئو، وزیر امورخارجه پیشین ایالات متحده بر ضدمقامات حزب کمونیست چین انجام شده است.

براساس آنچه دولت چین اعلام نموده، مایک پمپئو به دلیل آنچه دروغ و تقلب خوانده شده، همراه 27 مسؤول ارشد دولت پیشین آمریکا، تحت رهبری دونالد ترامپ تحت تحریم پکن قرار گرفته اند. وزارت امورخارجه چین اعلام نموده که پمپئو و دیگر افراد تحت تحریم در طراحی، تقویت و اجرای اقداماتی مداخله گرانه در امور داخلی این کشور نقش داشته اند.

براساس این تحریم ها مقامات ارشد سابق دولت آمریکا که نام شان در فهرست این تحریم ها آمده، به همراه اعضای خانواده های آنها از ورود به چین منع می شوند و شرکت های مرتبط و تحت رابطه با این افراد نیز اجازه فعالیت تجاری در چین را نخواهند داشت.

موضع گیری دولت بایدن علیه پکن

به همین دلیل امیلی هورن، سخنگوی شورای امنیت ملی دولت جو بایدن طی سخنانی اعلام نموده که وضع چنین تحریم هایی در روز برگزاری مراسم تحلیف ریاست جمهوری به ظاهر تلاشی برای ایجاد تفرقه و اختلافات حزبی است.

رویترز با انتشار گزارشی در این خصوص به نقل از این مسؤول کاخ سفید آورده: آمریکایی های هر دو حزب باید این رویکرد غیرسازنده و بدبینانه را مورد انتقاد قرار دهند. رئیس جمهوری بایدن مشتاق همکاری با رهبران هر دو حزب برای تثبیت موقعیت آمریکا است، برای آن که این کشور در زمینه رقابت با چین دست بالا را داشته باشد.

مایک پمپئو در هفته های انتهای ریاست جمهوری دونالد ترامپ به شدت به چین تاخت و اقدامات گسترده ای را علیه این کشور خاطرنشان کرد. سخنگوی وزیر امورخارجه چین نیز در پاسخ پمپئو را سیاستمداری آمریکایی توصیف نموده که به دروغگویی و کلاهبرداری مشهور است و همچون دلقک ها همیشه با اقدامات و سخنانی خودش را مضحکه دیگران قرار می دهد.

بایدن از قدرت دریافت پکن نگران است

دغدغه مهار قدرت مالی و سیاسی پکن، لحظه ای از ذهن رئیس جمهوری جدید ایالات متحده بیرون نمی رود.

گزارش تازه سازمان ملل نشان می دهد که چین در سال 2020 میلادی با پیشی دریافت از ایالات متحده به اصلی ترین مقصد سرمایه گذاری مستقیم خارجی در دنیا تبدیل شده است.

کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد) خاطرنشان کرد که چین در سال گذشته میلادی پیروز به جذب 163 میلیارد دلار سرمایه خارجی شده، در حالی که در همین مدت تنها 134 میلیارد دلار سرمایه خارجی وارد اقتصاد آمریکا شده است.

اقتصاد ایالات متحده به عنوان جذاب ترین مقصد سنتی سرمایه های خارجی، در سال 2019 شاهد ورود 251 میلیارد دلار سرمایه خارجی بود، ولی در همین سال چین شاهد ورود 140 میلیارد دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی بوده است البته گزارش آنکتاد نشان می دهد که با وجود کسب صندلی نخست توسط چین در زمینه جذب سرمایه گذاری خارجی جدید، ایالات متحده همچنان مرکز اصلی تجمع سرمایه های خارجی است.

با وجود این که دونالد ترامپ در دوران ریاست جمهوری خود شرکت های آمریکایی را به خروج از چین و بازگشت به وطن تشویق کرد، ولی از سال 2017 تا به امروز سرمایه گذاری مستقیم خارجی در این کشور سیر نزولی داشته است.

به طوری که سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایالات متحده در سال 2016 میلادی 472 میلیارد دلار و در چین 134 میلیارد دلار بوده است.

گزارش آنکتاد حاکی از آن است که در مجموع، سرمایه گذاری مستقیم خارجی در دنیا طی سال 2020 میلادی نزدیک به 42 درصد کاهش یافته است.

محمد علیزاده - بین الملل / روزنامه خبرنگاران